Ucieczka przed wielką wodą – jak przygotować się i przetrwać powódź

Oczy nas wszystkich przyklejone są do ekranów telewizorów – Japonia zmaga się z koszmarnym tsunami i mimo niezwykłej determinacji ratowników i pomocy z zewnątrz zdaje się przegrywać z żywiołem.
Polsce tsunami raczej nie grozi, jednak mieliśmy już do czynienia z powodziami.
Opiszemy dzisiaj jak zachować się w obliczu powodzi by wyjść z tej sytuacji bez szwanku. Dla ułatwienia pokazaliśmy to w punktach. Poświęć parę minut, a podczas ewentualnej powodzi uratujesz siebie i bliskich.

Pogotowie przeciwpowodziowe wprowadza się, gdy poziom wody  w rzece wzrasta do poziomu ostrzegawczego i nadal się podnosi.
Alarm powodziowy ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego.

Jak przygotować się do powodzi

• Zorientuj się czy mieszkasz na terenie zagrożonym podwoziami i czy twój dom położony jest powyżej czy poniżej powodziowych poziomów wody. Informacje takie najczęściej uzyskasz w Gminnym Centrum  Reagowania  w Urzędzie Gminy w której mieszkasz. To do jego zadań należy bezpośrednia ochrona ludności, mienia i środowiska przed powodzą.
• Zapoznaj się z powodziowymi sygnałami ostrzegania  i alarmowania. Może to być dźwięk syreny alarmowej lub inny sygnał zwyczajowo przyjęty na terenie gminy.
• Znaj i rozróżniaj stany zagrożenia powodziowego podawane  w komunikatach radiowych i telewizyjnych takie jak: pogotowie powodziowe, alarm powodziowy.
• Naucz domowników jak odłączyć zasilenie w energię elektryczną oraz dopływ gazu.
• Omów z rodziną plan zabezpieczenia się przed powodzą oraz jak będziecie się komunikować w przypadku zaistnienia zagrożenia. Domownicy, z uwagi na pracę i naukę, mogą być rozdzieleni.
• Określ punkt kontaktowy u najbliższej rodziny lub znajomych zamieszkałych na terenach nie zagrożonych.
• Bądź przygotowany do ewentualnej ewakuacji, zapakuj dokumenty  i najcenniejsze części dobytku.
• Zabezpiecz swój dom przed nadejściem powodzi ( workami z piaskiem lub innymi materiałami), przywiąż przedmioty i urządzenia do stabilnych elementów, aby nie popłynęły.
• Przenieś wartościowe rzeczy na wyższe kondygnacje budynku i przygotuj tam warunki do ewentualnego bytowania domowników.
• Usuń z terenu posesji pojazdy i postaw je w bezpieczne miejsce.
• Usuń z najbliższego otoczenia wszystkie te środki, które mogłyby stać się źródłem skażenia– pestycydy i wszystkie chemikalia z piwnic, garaży i zabudowań gospodarczych.
• Zadbaj o zwierzęta – znajdź dla nich bezpieczne miejsce, pamiętaj by w chwili nadejścia powodzi nie były uwiązane i mogły same ratować swoje życie.
• Zapewnij zwierzętom paszę na co najmniej dwa, trzy doby.
• Zabezpiecz na wypadek nadejścia katastrofy i miej pod ręką przygotowane rzeczy dla  rodziny: niezbędny zapas  żywności i wody, ciepłe ubrania i obuwie, śpiwory i koce  latarki z zapasowymi bateriami, przenośne radio, apteczkę pierwszej pomocy i niezbędne leki używane przez któregoś z członków rodziny.
• Zrób kopię zapasową najważniejszych danych we wszystkich urządzeniach.
• Omów z rodziną plan zabezpieczenia się przed kataklizmem. Upewnij się, że wszyscy członkowie twojej rodziny znają sposób postępowania na wypadek powodzi.
• Szczególną uwagę zwróć na dzieci. Naucz je jak i kiedy wezwać policję, straż pożarną, straż gminną i inne służby ratownicze oraz jak dostroić radio do określonych częstotliwości.
• W czasie zagrożeń sprawdzaj jak radzą sobie Twoi krewni i sąsiedzi, przede wszystkim zaś osoby starsze i niepełnosprawne. W miarę możliwości pomóż im zaplanować albo rozmieścić zapasy, z których będą korzystać.
• Ubezpiecz siebie i swój dobytek.

Jak zachować się w czasie powodzi

• Włącz radio lub telewizor i nasłuchuj komunikatów radiowych na temat pogody stanu wód i  rozwijającej się sytuacji powodziowej. Postępuj zgodnie z treścią komunikatów – nie zwlekaj !!!
• Jeśli możesz – odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce, np. do rodziny, znajomych.
• Ustal sposoby kontaktowania się z rodziną.
• Zgromadź, w przypadku gdy woda staje się zanieczyszczona, niezbędne zapasy  czystej wody. Wykorzystaj do tego celu wanny, zlewy, dzbany i inne posiadane w domu naczynia.
• Przenieś, o ile to możliwe, bardziej wartościowe rzeczy na wyższe piętra. Zabezpiecz parter, jeśli czas na to pozwala. Wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne.
• Bądź w gotowości do wyłączenia wszystkich instalacji domowych (energia elektryczna i gaz). Jeżeli masz sprzęt pływający (pontony, łodzie), utrzymaj go w sprawności  i używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia – prąd wody może porwać sprzęt wraz  z osobami.
• Zgromadź w jednym miejscu przygotowane zapasy. Jeśli zostanie nakazane opuszczenie domów – nie zwlekaj, zrób to natychmiast. Słuchaj zaleceń służb porządkowych przez co  zdecydowanie ułatwisz im pracę.
• Jeśli nie zdążyłeś ewakuować zwierząt, uwolnij je  z pozamykanych pomieszczeń. Pamiętaj, że one też posiadają instynkt samozachowawczy i będą dążyć do opuszczenia zagrożonego rejonu.
• Nie wchodź, jeżeli nie jest to konieczne, do naniesionej przez powódź wody. Nie przekraczaj zwłaszcza nurtów wodnych.
• Zgłoś się ochotniczo do pomocy w walce z powodzią. Do tego celu nie są potrzebne specjalne kwalifikacje. Twoja pomoc może się przyczynić do znacznego zminimalizowania strat spowodowanych powodzią. Informacje o tym gdzie możesz być potrzebny znajdziesz w Gminnym Centrum Reagowania,
• Stosuj się do zaleceń przekazywanych przez władze lokalne odnośnie sposobu postępowania,
• W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu – to połowa sukcesu.
• Władze lokalne mogą wezwać do ewakuacji z obszarów szczególnego ryzyka, gdzie być może przebywasz.

Jak zachować się w trakcie ewakuacji

• zachowaj spokój,
• słuchaj uważnie,
• postępuj zgodnie ze wskazówkami.
• Jeśli jesteś pewny, że masz jeszcze czas, skontaktuj się z rodziną, by powiedzieć im gdzie się udajesz i kiedy spodziewasz się przybycia.
• Wyłącz  instalacje domowe ( prąd, gaz i wodę),
• Zabezpiecz swój dom,
• Słuchaj radia, lokalne stacje będą przekazywały informacje na temat ruchu na drogach.
• Nie wchodź do niesionej przez powódź wody (pamiętaj, że nawet 15 cm fala wody może cię przewrócić),
• Jeśli musisz szybko zdecydować, co zabrać ze sobą, zabierz ze sobą: środki medyczne, rzeczy na wypadek zagrożeń (latarka, baterie, radioodbiornik, zestaw pierwszej pomocy, woda butelkowana), odzież na zmianę,śpiwór, materac oraz poduszkę dla każdego członka rodziny, a także klucze od domu i samochodu.
• Jeśli planujesz jechać samochodem w chwili wystąpienia zagrożenia, zapoznaj się z różnymi drogami ewakuacyjnymi, które można wybrać i zapoznaj z nimi swoich najbliższych sąsiadów.
• Pamiętaj o zabraniu telefonu komórkowego i ładowarki. Nawet w przypadku nie opłaconych usług skontaktujesz się z numerem alarmowym 112 (patrz niżej).
• Dostosuj się do poleceń służb prowadzących akcję ratunkową i ewakuację,

Jak zachować się po odwołaniu alarmu powodziowego

• Słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych, do opuszczonego domu powróć dopiero wtedy, kiedy terenowe władze ogłoszą, że jest to w pełni bezpieczne.
• Pozostań poza zasięgiem wód powodziowych (mogą być skażone) do czasu uzyskania zgody służb sanitarnych i technicznych
• Upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem, wchodź ostrożnie do domu, sprawdź czy fundamenty nie mają pęknięć lub czy nie ma innych widocznych uszkodzeń budynku.
• Otwórz okna i drzwi, aby przewietrzyć budynek. Uruchom ogrzewanie budynku.
• Jeśli  masz ubezpieczony dom, przed przystąpieniem do usuwania skutków powodzi, jeśli to możliwe zrób fotografie bądź zapis wideo. Zdjęcia te będą dowodem dla firmy ubezpieczeniowej. Pomoże Ci to udokumentować straty. Wielkość strat powodziowych zgłoś niezwłocznie w firmie ubezpieczeniowej, aby nie stracić odszkodowania.
• Dopilnuj przed włączeniem instalacji w domu, żeby zostały sprawdzone przez fachowców.
• Zdezynfekuj przedmioty, podłogi, ściany, które miały kontakt z wodą powodziową (niesiony muł zawiera dużo bakterii chorobotwórczych i grzybów, co stanowi zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt).
• Wywietrz, wysusz i odmaluj zalane pomieszczenia.
• Wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami powodziowymi.
• Zwróć uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo Twojej rodziny. Często myj ręce,  korzystaj z wody i żywności dostarczonej przez służby komunalne, gminne, OC lub osoby z nimi współpracujące.
• Przestrzegaj zasad higieny chroniących przed zakażeniem:
• gotuj zawsze wodę do picia, mycia naczyń, płukania owoców i warzyw jedzonych na surowo a także wodę do mycia zębów, surowe produkty pochodzenia zwierzęcego oraz warzywa traktuj jako zakażone i nie dopuszczaj do zetknięcia ich z produktami gotowymi do spożycia.
• dbaj o czystość urządzeń sanitarnych, a zwłaszcza toalet – często je dezynfekuj i czyść odpowiednimi środkami.
• Włącz się czynnie nawet, jeśli nie posiadasz żadnego sprzętu w likwidację skutków powodzi.

Co to jest numer 112?

Numer 112 to numer alarmowy do wykorzystania wtedy, gdy nie umiemy zidentyfikować zagrożenia w wymiarze 3 aktualnych numerów ratunkowych, zaczynających się od „9” (Straż Pożarna – 998, Pogotowie Ratunkowe – 999, Policja – 997) lub kiedy wymagana jest interwencja wszystkich służb równocześnie. System alarmowania oparty na telefonie 112, który obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej.

Co należy robić krok po kroku od momentu wybrania numeru 112

• Miejsce rozmowy powinno znajdować się w pobliżu miejsca zdarzenia i pozwalać na przeprowadzenie spokojnej rozmowy z operatorem;
• jeżeli to jest możliwe, połączenie z operatorem numeru 112 powinno być wykonane przez osobę znajdującą się bezpośrednio w miejscu zagrożenia lub inną osobą będącą świadkiem danego zdarzenia;
• czekaj cierpliwie do momentu zgłoszenia się operatora, nie odkładaj słuchawki do czasu, gdy połączenie nie zostanie podjęte. Połączenie z numerem 112 jest bezpłatne, więc nie generuje kosztów dla zgłaszającego zdarzenie;
• przedstaw się z imienia i nazwiska,
• krótko opisz zdarzenie lub sytuację, której byłeś świadkiem w celu wezwania przez operatora CPR właściwej służby,
• wskaż miejsce przebywania/adresu, w którym miało miejsce zdarzenie lub sytuacja;
• jeśli to możliwe wskaż najszybszą drogę dojazdu do miejsca zdarzenia,
• udzielaj dodatkowych informacji na zadawane przez operatora pytania,
• wykonuj polecenia/instrukcje przekazywane przez operatora,
• nie rozłączaj się do czasu wyraźnego polecenia operatora z uwagi na konieczność przekazania najważniejszych informacji o zdarzeniu,
• jeśli sytuacja nagle się zmieni lub pogorszy, szybko powiadom o tym operatora numeru 112,
• staraj się o chwilowe nie korzystanie z telefonu, z którego dokonywano zgłoszenia na wypadek, gdyby operator próbował skontaktować się ponownie w celu weryfikacji informacji lub udzielenia innych dodatkowych informacji.

Jak wzywać pomocy gdy jesteś za granicą?

Koledzy z amerykańskiego Lifehackera w kontekście tego jak zachować się podczas tsunami zwracają uwagę na stronę 72hours.org. Znajdziemy na niej bardzo przydatne wskazówki nt. przygotowania pakietu w sytuacjach alarmowych. Opisane są 72 godziny, w trakcie których można skutecznie zabezpieczyć zdrowie i życie – swoje i bliskich. Przygotowania zostały podzielone na poszczególne obszary, a dodatkowym atutem jest intuicyjna nawigacja. Koniecznie odwiedźcie tę stronę żeby dodatkowo zobaczyć jak przygotować się do kataklizmu.

Wskazówki dotyczą także innych sytuacji – ataków terrorystycznych, tsunami i in. Po ułożeniu na stronie własnego planu działań będziesz mógł go wydrukować.

W artykule wykorzystano materiały ze stron Zespołu zarządzania kryzysowego Gminy Przemyśl | Europejski Numer Alarmowy 112; zrzut ekranu pochodzi ze strony 72hours.org).